Du lịch Phú Thọ: Tổng quan về địa điểm, món ăn và lễ hội

Mỗi mảnh đất, mỗi vùng miền mảnh đất hình chữ S thân yêu này đều có những địa danh và những nét tinh hoa của vùng. Nhắc đến Phú Thọ, người ta không thể không nhắc đến câu: “Dù ai đi ngược về xuôi, nhớ ngày giỗ tổ mùng 10 tháng 3”. Mảnh đất Phú Thọ chính là cội nguồn cội nguồn của dân tộc Việt Nam và là trung tâm văn hóa của ông cha ta từ xa xưa. Nếu bạn đang có ý định du lịch Phú Thọ thì đừng bỏ qua bài dưới đây nhé!

1. Giới thiệu chung

Phú Thọ là vùng đất cổ, là di tích của dân tộc Việt Nam, có bề dày truyền thống lịch sử hàng nghìn năm văn hiến kể từ khi nước Văn Lang được vua Hùng dựng nước. Nằm trong nội địa của nền văn minh Honghe, đây là một địa điểm nguyên thủy, nơi dựng nước và giữ nước, nơi có di tích lịch sử, nơi có danh lam thắng cảnh và nơi có những sản vật tự nhiên độc đáo. Mảnh đất xinh đẹp này có những con người, phong tục, tập quán, lối sống giản dị, chân chất, mến khách, thu hút rất nhiều du khách thập phương đến tham quan.

1.1 Vị trí địa lý

Là một tỉnh miền núi phía đông bắc Việt Nam. Phía bắc giáp Yên Bái và Tuyên Quang, phía đông giáp Hà Nội, phía tây giáp Sơn La, phía nam giáp Hòa Bình. Nơi đây có cảnh quan thiên nhiên đa dạng, hùng vĩ, tạo nên vị trí đắc địa cho Sơn Châu, Thủy Cầu. Nơi đây có nhiều danh lam thắng cảnh như: Ngã ba Bạch Hạc, Ao Giời Suối Tiên, đầm Ao Châu, đầm Vân Hội, mỏ nước khoáng thanh thủy, vườn quốc gia Xuân Sơn… đều là những tài nguyên du lịch tự nhiên vô cùng phong phú. Có giá trị lớn về phát triển loại hình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng và khám phá.

1.2 Thời điểm phù hợp du lịch Phú Thọ

Nếu bạn muốn du lịch Phú Thọ và tìm hiểu những nét văn hóa đặc sắc của vùng miền, hãy đến vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Vì Phú Thọ luôn tổ chức nhiều lễ hội lớn nhỏ rải rác quanh năm nên nếu muốn tham gia lễ hội nào, bạn chỉ cần sắp xếp để bắt đầu hành trình của mình vào một ngày gần đó hoặc ngay trong ngày diễn ra lễ hội. Đặc biệt, địa danh nổi tiếng gắn liền với các lễ hội lớn của quốc gia mà hầu hết mọi người đều biết ngay khi nhắc đến khu vực này chính là Di tích Hồng Miếu, đây cũng chính là điểm thu hút khách du lịch đến đây.

Xem thêm: [TOP 9] Địa điểm du lịch Phú Thọ hấp dẫn

2. Ẩm thực hấp dẫn ở Phú Thọ

2.1 Thịt chua

Thịt chua là món ăn đặc sản của người Mường. Đây là món ăn rất đặc trưng, mang nét đặc trưng của vùng núi nơi đây. Thịt dùng để làm nem chua phải là thịt ba chỉ, nạc dăm. Thịt sau đó được lên men theo một công thức đặc biệt của người Mường. Thịt chua ngon nhất phải kể đến thịt chua vùng Thanh Sơn, lợn ở đây được nuôi chủ yếu bằng các loại rau, quả rừng nên hương vị thơm ngon tự nhiên. Thường ăn kèm với các loại rau sống như lá vả, đinh hương, món ăn được chấm với tương ớt và đã trở thành món nhậu phổ biến với bia lạnh.

2.2 Bánh tai

Bánh tai hay bánh tai lợn là loại bánh được nhiều người ở đây yêu thích. Vì hình dáng của bánh có hình vòng cung và thuôn dài giống như tai lợn nên được gọi là bánh tai lợn.

Nguyên liệu của món ăn này bao gồm cơm trắng, thịt lợn và một số gia vị đơn giản. Gạo trắng được nghiền thành bột mịn và trộn với nước để tạo thành hỗn hợp bột. Thịt lợn được tẩm ướp gia vị, gói trong cơm trắng và hấp chín. Như vậy là đã hoàn thành món bánh tai heo chuẩn vị với hương vị đặc trưng vùng miền.

2.3 Bánh tẻ mật

Một đặc sản khác nổi tiếng không kém của Phú Thọ là bánh mật. Nơi lý tưởng để thưởng thức đặc sản này là làng Đào Xá, huyện Thanh Thủy.

Vị bánh đặc trưng, ngọt ngào, dịu dàng, đúng như tính cách của người dân nơi đây. Dân làng Đào Xá cũng thường dâng bánh này lên Thành Hoàng trong các dịp lễ hội.

2.4 Bưởi Đoan Hùng

Ngày trước bưởi Đoan Hồng là giống bưởi duy nhất được chọn tiến vua. Chỉ có vua chúa mới được thưởng thức loại bưởi đặc biệt này. Ngày nay, loại quả này vẫn chưa bao giờ bị lãng quên, thậm chí có thể nói đây là giống bưởi quý nhất, khó mua nhất, khó tiếp cận người dùng nhất trong số các loại bưởi ngon. Vừa nếm thử một lát bưởi, với những tép bưởi trắng nõn, cùi bưởi ngọt ngây ngất, khiến ta cảm nhận được hương bưởi đang tan vào ruột, vào thịt.

2.5 Cọ ỏm

Cọ ỏm là món ăn đặc sản được chế biến từ một loài cây đặc trưng của miền trung Phú Thọ. Quả cọ có mùi thơm đặc trưng, cũng là đặc sản thu hút nhiều du khách đến với Phú Thọ.

Quả cọ khi ăn sống có vị đắng nhưng khi nấu chín quả mềm và ngon hơn gấp nhiều lần. Trái thốt nốt dùng để hầm phải già mới ngon. Trái càng già vị càng béo và bùi. Lòng bàn tay kho tộ cũng là một nghệ thuật, phải thử mới biết tại sao món ăn này lại hấp dẫn đến vậy.

3. Điểm du lịch lễ hội không thể bỏ qua

3.1 Lễ hội Đền Hùng

Hàng năm từ ngày 6 đến ngày 10 tháng 3 âm lịch , Lễ hội Hồng Miếu tưởng niệm Vua Hùng được tổ chức tại Khu di tích lịch sử Hồng Miếu.

Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng gồm hai phần: phần lễ và phần hội. Phần lễ là nghi thức dâng hương, hoa, lễ vật lên đảng bộ, chính quyền, tỉnh, thành phố được tổ chức long trọng tại chùa. Lễ hội được tổ chức tại khu vực Hồng Sơn và bao gồm các hoạt động văn hóa nghệ thuật, đấu vật, bắn nỏ, diễu hành ghế sedan, thi bao quy đầu, nấu ăn, lễ hội đập niêu, thi kéo lửa và các trò chơi dân gian khác.

Ngày nay, Giỗ Tổ Hùng Vương đã vượt ra khỏi phạm vi của một lễ hội mà trở thành ngày hội lớn, ngày hội văn hóa dân tộc, kết nối và vun đắp khối đại đoàn kết nhân dân cả nước.

3.2 Lễ hội làng Hùng Lô

Hàng năm từ ngày 9 đến ngày 13 tháng 3 âm lịch, thị trấn Hùng Lô – Việt Trì tổ chức Lễ hội Hùng Lô. Phần lễ gồm các nghi lễ sau: Dâng lễ vật lên vua Hùng gồm bánh chưng, bánh giầy, hoa quả và các vật phẩm khác do dân làng làm.

Sau buổi lễ, dân làng khiêng kiệu đến Hồng Miếu. Có khoảng 200 đến 400 người trong đoàn diễu hành xe cô dâu, mặc trang phục lễ hội truyền thống và 4 chiếc kiệu được chạm khắc tinh xảo bằng vàng.

​Tham gia vào các sự kiện văn hóa, nghệ thuật và thể thao thú vị. Trong đó, tái hiện các trò chơi dân gian như cờ trực tiếp, chọi gà, bịt mắt đánh trống, thi nấu ăn, liên hoan văn nghệ, thi đấu bóng chuyền nam nữ. Lễ hội làng Hùng Lô mang đậm nét văn hóa tín ngưỡng thờ vua Hùng, đã thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương tham gia.

3.3 Lễ hội bơi Chải Bạch Hạc

Lễ hội bơi chải Bạch Hạc được tổ chức hàng năm vào tháng 3 âm lịch tại quận Bạch Hạc, thành phố Việt Trì. Đây là loại trang phục nghệ thuật nghi lễ luyện thủy quân, thể hiện tinh thần thượng võ trong truyền thống đánh giặc giữ nước thời Hùng Vương.

Hội kéo dài ba ngày: ngày mồng một bơi dạo để kiểm tra chải, ngày mồng hai các giáp đưa kiệu bơi xuống sông Hồng đón các vị thần về. Ngày thứ ba chủ yếu dành cho các cuộc đọ sức giữa các giáp. Mỗi đơn vị đua một chiếc thuyền, kiểu dáng thuyền hoàn toàn giống nhau, nhưng màu sắc khác nhau.

Hội bơi Bạch Hạc ngày nay đã mở rộng ra các địa bàn trong tỉnh Phú Thọ và một số tỉnh lân cận. Hàng năm, vào dịp Lễ hội Đền Hùng, Giỗ Tổ Hùng Vương, Lễ hội Bơi chải trắng đen được tổ chức tại TP Việt Chi thu hút hàng vạn đồng bào và du khách thập phương tham gia, trở thành điểm nhấn rất hấp dẫn của lễ hội.

3.4 Lễ hội Hát Xoan

Lễ hội Hát Xoan được tổ chức từ ngày mùng 1 đến ngày mùng 5 tết âm lịch tại xã Kim Đức thành phố Việt Trì. Đây là lễ hội tiêu biểu phản ánh nét sinh hoạt văn hóa dân gian của cư dân nông nghiệp trồng lúa nước.

Với nội dung diễn xướng độc đáo, thể hiện được mối quan hệ xã hội, gia đình, làng xóm và sự gắn bó với quê hương, đồng thời thể hiện tính nhân văn, nhân văn sâu sắc của cư dân Làng Kim Đức. Trong thời gian diễn ra lễ hội, nhiều tiết mục văn nghệ dân gian sẽ được tổ chức như: gói bánh chưng, giã bánh giầy…

3.5 Lễ hội giã bánh Giầy

Từ ngày mùng 9 đến mồng 10 tháng Giêng Bạch Hạc – thành phố Việt Trì tổ chức Lễ hội giã bánh giầy . Lễ hội này nhằm tưởng nhớ công lao của vua Lê Đại Hành trong cuộc chiến chống ngoại xâm.

Theo truyền thuyết, khi nhân dân nước ta giao tranh với quân Tống, tướng quân Lê Hoàn từng hạ lệnh rút quân về làng Mộ Chu Hạ, khi trời tối, kỵ binh đã mệt mỏi. Vua cho quân nghỉ ngơi, sáng hôm sau dân làng giã bánh Giầy dâng lên vua (tức ngày mùng 10 tháng Giêng), nhờ có bánh này mà quân sĩ mới đủ sức đánh giặc.

Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, những chiếc bánh giày ở làng Mộ Chu Hạ vẫn được người dân giữ nguyên hình dáng và hương vị, được tôn vinh trong lễ tế Hùng Vương hàng năm. Tục giã bánh giầy truyền thống ở làng Mộ Chu Hạ đã trở thành nét văn hóa truyền thống nơi quê cha đất tổ.

Trên đây là những chia sẻ về tổng quan du lịch Phú Thọ, hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn trong chuyến du lịch Phú Thọ sắp tới nhé!